آیا تابهحال زندگی خود را بدون خاطرات تصور کردهاید؟ یقینأ نمیتوانید این کار را انجام دهید. خاطرات مثل تکههای کوچکی از یک پازل بزرگ هستند که در کنار هم تصویری بزرگ از زندگی شما میسازند. انسانها بیشتر سعی بر آن دارند که خاطرات بد را حذف و خاطرات خوب را زنده نگه دارند. اما صرفنظر از تمایلات انسانها، مغز فرایند به یاد سپاری خود را دارد و تمام خاطرات، اعم از خوب و بد، را بررسی میکند.
چرا ما انسانها برخی اطلاعات کاملأ غیرضروری و نامرتبط را به یاد میآوریم و برخی اطلاعات و وقایع ضروری را بهطور کامل فراموش میکنیم؟ جهت دسترسی به پاسخ این سوال، لازم است به چگونگی عملکرد منطقی مغز دست یافته و راهکارهای لازم برای به دست گرفتن فرایندهای حذف و به یاد سپاری اطلاعات مورد نیاز را کشف کنیم.
۱. ازآنجا که مغز قادر است اطلاعات غیرضروری را فراموش کند، تنها موارد پراهمیت در خاطر ما میماند.
فراموشی و به یادآوری وقایع تحت مدیریت مغز اتفاق میافتد. همچنین، تعیین میزان اهمیت و رتبهبندی اتفاقهای زندگی هر شخص در اختیار تام مغز است. قطعاً روز عروسی خود یا هرگونه تجربه استرسزایی که تابهحال داشتهایم را بهآسانی به یاد میآوریم، اما بهآسانی وقایع روزمره و کسلکننده را فراموش میکنیم. این فرایند را تاثیر پاککننده مینامند.
۲. شما میتوانید مغز خود را مجبور به یادآوری اتفاقهای دلخواهتان کنید.
مغز ما در تلاش است تا ما را از اطلاعات غیرضروری محافظت کند. چنانچه انسان کلیۀ اتفاقهای کوچک را به خاطر میآورد، دیوانگی دور از انتظار نبود. درصورتیکه تمایل دارید رخدادهای مورد علاقهتان را بیشتر به یاد داشته باشید، میتوانید با تکرار آن رخداد یا با تعریفکردن خاطرات آن موقعیت برای دیگران، از فرایند فراموشی آن جلوگیری کنید. این روش مناسبی است تا به مغز خود اهمیت بالای آن رخداد را متذکر شوید.
۳. شما میتوانید بسیاری از اطلاعات را بازیابی نمایید بدون آنکه از داشتن آن اطلاعات آگاهی داشته باشید.
در طی یک آزمایش، به یک انسان فراموشکار لیستی از لغات داده شد تا میزان به خاطرسپاری وی تخمین زده شود. پس از تلاشهای مستمر، فرد موردنظر قادر به یادآوری لغات نبود. اما زمانی که لیستی از جملاتی شامل جاهای خالی به او داده شد، وی توانست جملات را با لغاتی که قبلا در لیست مذکور مشاهده کرده بود کامل کند. اما چگونه؟ حقیقت این است که مغز انسان قادر به یادآوری اتفاقات پیرامون یک رخداد است، درنتیجه با مرور اتفاقات پیرامون یک رخداد، میتوان خود آن رخداد را بهسادگی به یاد آورد.
۴. مغز شما اطلاعات جدید را به تجارب مشابهی که در گذشته داشتهاید پیوند میدهد.
مغز ما پیوسته اطلاعات جدید را با تجارب قدیمیتر پیوند میدهد. به آخرین باری که کتابی مطالعه کردید یا یک برنامۀ تلویزیونی را تماشا کردید فکر کنید. زمانی که بازیگر جدیدی را میبینید، بیدرنگ تلاش میکنید به یاد آورید که آیا قبلا هم او را دیدهاید یا خیر. همینطور، زمانی که کتابی را میخوانید، تلاش میکنید زندگی شخصیت اصلی داستان را با تجارب خود مقایسه کنید. بنابراین، هرچه میزان تجربههای شما بیشتر باشد، به همان میزان حافظۀ قویتری نیز خواهید داشت.
۵. تصویرسازی به مغز شما در به خاطرسپاری اطلاعات کمک شایانی میکند.
اگر شما از آن دست افرادی هستید که در به یادآوری اطلاعات دچار مشکل هستید، پیشنهاد میشود اطلاعات را در قالب تصاویر به خاطر بسپارید. این یک تکنیک خصوصاً بین افرادی رایج است که حافظۀ تصویری خوبی دارند. این گونه افراد اطلاعات را به زنجیرهای از تصاویر تبدیل میکنند. شما نیز میتوانید این روش را امتحان کنید. تنها لازم است بین خاطرات و تصاویر ارتباط برقرار کنید. چنانچه قادر به تصویرسازی باشید، این روش را کاربردی و سودمند خواهید یافت.
برای خواندن یا گوشدادن به ۵ نکتۀ بعد، میتوانید به قسمت دوم مراجعه کنید.