هرچند که ورزش، مخصوصاً ورزشهای هوازی، برای سلامت بدن بسیار مفیدند، ورزشکردن در زمان آلودگی هوا عوارض منفی در پی دارد، مخصوصاً اگر آسم، دیابت یا بیماریهای ریوی و قلبی دارید. بچههای کوچک، افراد مسن و افرادی که در هوای آزاد کار یا ورزش میکنند بیشتر از هر قشر دیگری در معرض خطر قرار دارند.
آلودگی هوا عوامل مختلفی دارد، مثل:
- ترافیک وسایل نقلیه
- گردهافشانی گلها و درختان
- سوزاندن چوب
- ساختوساز
- نیروگاههای شهری
- فعالیتهای کشاورزی، مثل پرورش دام و تمیزکردن مزرعه
در زمان آلودگی هوا، باید کمترین رفتوآمد را داشت و ورزش در این زمان میتواند آسیبرسان باشد. در زمان ورزشهای هوازی، هوای بیشتری وارد ریهها میشود و چون در این زمان، بیشتر از راه دهان تنفس میکنیم، هوا بهطور مستقیم وارد ریهها میشود و برای عبور از راه بینی فیلتر نمیشود.
مشکلات سلامتی که بهخاطر آلودگی هوا بهوجود میآید شامل موارد زیر میشود:
- سردرد
- اذیت شدن چشم، بینی و گلو
- آسیب به دریچههای هوایی ششها
- افزایش احتمال ابتلا به آسم
- افزایش احتمال سکته و حملۀ قلبی
- افزایش احتمال سرطان ریه
مردم در مناطق مختلفی از جهان زندگی میکنند. شهرهای بزرگ بیشتر در معرض آلودگیهایی بسیار بالاتر از سطح استاندار قرار دارند. هنوز مشخص نیست که کدام یک بیشتر برای انسان ضرر دارد: مدت در معرض آلودگی قرارگرفتن یا شدت در معرض آلودگی قرارگرفتن. البته چون فواید ورزش برای سلامتی مشخص است، در زمانی که شدت آلودگی زیاد است، بهطور کامل دست از ورزشکردن نکشید، مگراینکه پزشکتان چنین تجویز کرده باشد. تحقیقات نشان داده است که اگر ورزش بهطور منظم انجام شود، خطراتی که در کنار آلودگی هوا برای بدن بهوجود میآید را از سر راه برمیدارد.
برای کم کردن آسیبهای آلودگی هوا در زمان ورزش، از راههایی استفاده کنید که کمترین آسیب را به بدن وارد میکنند، برای مثال:
سطح آلودگی هوا را تحت نظر بگیرید
بیشتر جوامع سیستمی برای اعلام میزان آلودگی هوا دارند. سایتهای مطمئن اطلاعات دربارۀ کیفیت هوا را از ارگانهایی مثل آژانس حفاظت از محیط زیست بهدست میآورند. این سایتها همیشه در دسترس هستند. رادیو، تلویزیون و روزنامه هم اطلاعات میزان آلودگی را گزارش میدهند، اگرچه ممکن است دقت گزارش آنها چندان مطلوب نباشد.
ورزشتان را با دقت زمانبندی کنید
در زمانهایی که آلودگی هوا به معضل تبدیل شده است، ورزش نکنید یا شدت آن را کم کنید. در اواسط روز و بعدازظهر سطح آلودگی هوا به بیشترین میزان خود میرسد، پس سعی کنید در این ساعتها ورزش نکنید. ورزش در ساعات شلوغی شما را در معرض بیشترین میزان آلودگی قرار میدهد. در صورت امکان، از ورزشکردن در نزدیکی جادههای با ترافیک سنگین دوری کنید.
به مکانهایی که هوا خیلی آلوده است نروید
معمولاً در ۴۰۰ متری اطراف جادهها، بیشترین میزان آلودگی وجود دارد و همچنین محیط شهری و فضاهای مخصوص سیگارکشیدن میزان آلودگی بیشتری دارند. در صورت امکان، به این محلها نروید.
در فضای بسته ورزش کنید
در روزهایی که هوا پاک نیست، بیشتر ورزشهایی را انجام دهید که در فضای بسته باشند، مثل باشگاه رفتن و بدنسازی.
در پایان، اگر مشکلاتی مثل آسم و دیابت دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید که چه زمانی برای ورزشکردن برای شما مناسبتر است!